Cúng đầy tháng bé trai: Nghi thức, mâm cúng và văn khấn

Cúng thôi nô bé trai là một trong những ngày lễ quan trọng đầu tiên trong cuộc đời bé. Trong ngày này, gia đình sẽ tổ chức một buổi lễ để biếu ơn Bà Mụ đã che chở cho mẹ và con trai. Đây cũng là cơ hội để bé được gặp gỡ và chào đón những người thân quan trọng trong gia đình. Vậy, trong ngày này, nghi lễ diễn ra như thế nào? Bàn cúng được chuẩn bị như thế nào? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây!

Hướng dẫn cúng đầy tháng bé trai
Hướng dẫn cúng đầy tháng bé trai

Ý nghĩa của việc cúng thôi nô bé trai

Sự tích về việc cúng thôi nô cho bé trai

Có nhiều câu chuyện khác nhau về nguồn gốc của lễ cúng thôi nô cho bé trai. Tuy nhiên, hầu hết các câu chuyện đều có một điểm chung rằng: những người đã tạo ra hình hài bé trai và mang đến cho gia đình là Bà Mụ và Đức Ông.

Theo quan niệm dân gian, có 12 Bà Mụ đã hình thành hình dáng của bé. Mỗi Bà Mụ mang trách nhiệm tạo ra một phần của bé và chịu trách nhiệm trong các giai đoạn khác nhau trong quá trình sinh nở của mẹ.

Do đó, khi bé đủ tháng, gia đình sẽ tổ chức buổi lễ cúng để biếu ơn các Bà Mụ đã mang bé đến với gia đình. Trong lễ cúng này, gia đình cũng xin các Bà Mụ ban phước lành và may mắn cho bé.

Ý nghĩa của việc cúng thôi nô

Việc tổ chức lễ cúng thôi nô bé trai mang nhiều ý nghĩa, bao gồm:

  • Gia đình giới thiệu bé cho người thân, bạn bè và nhận lấy lời chúc phúc từ những người thân yêu trong gia đình;
  • Bữa tiệc đánh dấu sự tròn 1 tháng và kết thúc giai đoạn chăm sóc của mẹ;
  • Lễ cúng nhằm tạ ơn Bà Mụ và Đức Ông đã che chở mẹ con và mong các vị tiếp tục bảo trợ và bảo vệ bé.

12 Bà Mụ (Mẹ Sanh) là ai?

Theo sự tích về cúng thôi nô, 12 Bà Mụ là những vị thần phụ giúp cho Ngọc Hoàng. Mỗi Bà Mụ có một nhiệm vụ riêng trong quá trình sinh con, như sau:

  • Trần Tứ Nương phụ trách sinh đẻ;
  • Vạn Tứ Nương phụ trách thai nghén;
  • Lâm Cửu Nương phụ trách thụ thai;
  • Lưu Thất Nương phụ trách tạo hình cho bé trai và bé gái;
  • Lâm Nhất Nương phụ trách chăm sóc thai nhi;
  • Lý Đại Nương phụ trách chuyển dạ;
  • Hứa Đại Nương phụ trách khai hoa;
  • Cao Tứ Nương phụ trách việc sinh con;
  • Tăng Ngũ Nương phụ trách chăm sóc trẻ sơ sinh;
  • Mã Ngũ Nương phụ trách ôm trẻ;
  • Trúc Ngũ Nương phụ trách nuôi trẻ;
  • Nguyễn Tam Nương phụ trách chứng kiến và giám sát quá trình sinh con;

Hướng dẫn cách tính thôi nô cho bé trai và giờ cúng

Theo phong tục truyền thống, ngày thôi nô của bé được tính theo lịch Âm. Theo quan niệm dân gian, “gái lùi hai, trai lùi một”, vì vậy, thay vì thôi nô vào ngày 30, người Việt Nam sẽ tổ chức lễ thôi nô cho bé trai vào ngày 29 kể từ ngày bé sinh ra.

Buổi lễ thôi nô có thể được tổ chức vào sáng sớm hoặc buổi chiều. Thời gian cụ thể tổ chức lễ thôi nô cho bé trai ở từng vùng miền như sau:

  • Miền Bắc: trước 12 giờ;
  • Miền Trung: từ 9 đến 17 giờ;
  • Miền Nam: trước 9 giờ.

Mặc dù theo quan niệm dân gian, việc thôi nô cho bé trai nên diễn ra vào ngày 29 sau khi bé sinh ra. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều bậc phụ huynh dựa vào lịch Dương để tổ chức lễ thôi nô cho con. Theo phương pháp này, ngày bé sinh ra được dùng làm mốc và ngày này tháng sau sẽ tổ chức lễ thôi nô cho con. Ví dụ, nếu bé sinh vào ngày 16/4, gia đình sẽ tổ chức lễ thôi nô cho bé vào ngày 16/5.

Mỗi vùng miền có quy định khác nhau về giờ thôi nô
Mỗi vùng miền có quy định khác nhau về giờ thôi nô

Hướng dẫn chuẩn bị bàn thôi nô cho bé trai miền Bắc, miền Trung, miền Nam

Việc chuẩn bị bàn cúng là một nghi lễ quan trọng và tâm linh. Vì vậy, bàn cúng không cần quá phức tạp hoặc xa hoa, nhưng cũng không nên nhàm chán hoặc cẩu thả. Hiện nay, các bàn cúng cho bé trai ở từng vùng miền có những khác biệt nhỏ như sau.

Bàn thôi nô cho bé trai miền Bắc

  • Bàn ngũ quả với 5 loại trái;
  • Hoa tươi;
  • Nhang thơm;
  • Đèn cầy;
  • Muối sạch, gạo;
  • Bộ giấy thôi nô cho bé trai (bộ đồ thế nam ghi đầy đủ tên, ngày tháng năm sinh của bé);
  • Trà, rượu, nước;
  • Bánh kẹo;
  • 13 phần trầu cau;
  • 13 phần chè đậu trắng;
  • 13 phần xôi (thường sử dụng xôi vò ép khuôn);
  • Gà trống luộc cắt chéo cánh;
  • Bộ tam sên gồm thịt heo, trứng, tôm luộc chín;
  • 1 đôi đũa hoa.

Bàn thôi nô cho bé trai miền Trung

  • Nhang trầm thơm, đèn cầy;
  • Hoa cúng thôi nô;
  • Bàn trái cây;
  • Lư cắm nhang;
  • Trà, rượu, nước;
  • Gạo hũ, muối hũ;
  • 13 phần trầu cau;
  • 13 phần chè đậu trắng;
  • 13 phần xôi đậu xanh;
  • Gà luộc hoặc vịt luộc;
  • Heo quay (nếu có khả năng);
  • Giấy tiền vàng mã (bộ hài và váy áo tạ các vị tiên nương, giấy thôi nô thế nam).

Bàn thôi nô cho bé trai miền Nam

  • Bàn ngũ quả;
  • Hoa tươi;
  • Nhang trầm thơm;
  • Đèn hoặc nến;
  • Muối hũ, gạo hũ;
  • Bộ giấy thôi nô cho bé (13 đôi đồ nam và 13 bộ quần áo để thôi nô cho bà, mụ và đức ông);
  • Trà, rượu, nước;
  • Bánh kẹo;
  • 13 phần trầu cau;
  • 13 phần chè đậu trắng hoặc đậu đen;
  • 13 phần xôi (thường dùng xôi gấc);
  • Gà luộc hoặc vịt luộc cắt chéo cánh.
Bàn cúng thôi nô có sự khác nhau nhỏ giữa các địa phương
Bàn cúng thôi nô có sự khác nhau nhỏ giữa các địa phương

Các nghi lễ sắp xếp lễ vật, bàn cúng thôi nô bé trai

Việc sắp xếp bàn lễ sao cho đúng có nhiều ý kiến khác nhau. Một số gia đình yêu cầu sắp xếp thành 2 bàn riêng biệt, một bàn thôi nô các Bà Mụ và một bàn thôi nô Đức Ông. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều gia đình sắp xếp chỉ một bàn để tạo sự đơn giản và thuận tiện hơn. Điều này áp dụng cho cả ba miền Bắc, Trung và Nam.

Khi sắp xếp thành 2 bàn, lễ vật trên mỗi bàn thường được sắp xếp như sau:

Lễ vật trên bàn thôi nô các Bà Mụ

Bàn thôi nô các Bà Mụ cần có những lễ vật sau:

  • Đồ vàng mã: Hài, váy áo, nén vàng màu xanh;
  • Trầu cau: trầu cau cánh phượng, 12 miếng trầu với quả cau tươi và 1 miếng lớn với quả cau chín;
  • Đồ chơi trẻ em làm từ nhựa hoặc sành sứ;
  • Động vật: 13 con (cua, ốc, tôm sống hoặc luộc chín), trong đó có 12 con cùng kích thước và 1 con kích thước lớn hơn;
  • Phẩm oản: 12 phần có cùng kích thước và 1 phần lớn hơn;
  • Lễ mặn: xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng,…;
  • Bánh kẹo: 12 phần có cùng kích thước và 1 phần lớn hơn;
  • Hương hoa: Nhang, lọ hoa nhiều màu sắc, tiền vàng, nước.

Lễ vật trên bàn thôi nô Đức Ông

  • Lễ vật được đặt trên bàn thôi nô Đức Ông thường bao gồm:
  • 1 con gà hoặc vịt luộc cắt chéo cánh;
  • 1 tô chè;
  • 1 tô cháo;
  • 3 đĩa xôi;
  • 1 miếng thịt;
  • Trầu cau;
  • Rượu;
  • Đồ vàng mã;
  • Hoa quả với 5 loại quả tùy chọn.

Cách sắp xếp bàn cúng thôi nô

Khi sắp xếp 2 bàn thôi nô các Bà Mụ và Đức Ông, gia đình cần thực hiện như sau:

  • Bàn lớn, cao hơn để sắp xếp lễ vật cúng các Bà Mụ
  • Bàn nhỏ, thấp hơn để sắp xếp lễ vật cúng Đức Ông
  • Khoảng cách giữa bàn trên và bàn dưới không quá 10 phân
  • Trên bàn cúng, lễ vật cần được sắp xếp theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả”. Điều này có nghĩa là bình hoa đặt ở phía Đông, lễ vật đặt ở phía Tây.

Các nghi lễ được thực hiện trong ngày thôi nô cho bé trai

Cúng thôi nô

Sau khi sắp xếp lễ vật, khi đến giờ đẹp, cha mẹ sẽ thắp 3 nén hương, sau đó bế bé ra trước bàn và khấn theo lễ khấn cúng Mụ.

Sau khi khấn xong, cha hoặc mẹ sẽ đặt tay bé trước bàn và vái 3 lần, sau đó thường là nhậm hương. Sau khi hoàn tất nghi lễ, gia đình sẽ đem vàng mã và váy áo đi hóa, vẩy rượu chừng hóa vàng. Đồ chơi thì sẽ giữ lại cho bé để đảm bảo tài lộc.

Nghi lễ đặt tên cho con

Sau khi hoàn thành nghi lễ thôi nô, gia đình sẽ tiến hành nghi lễ đặt tên cho bé trai. Người thực hiện sẽ khấn với các vị tổ tiên tên họ đã được gia đình chọn sẵn, sau đó tung 2 đồng tiền lên đĩa.

  • Nếu có một đồng tiền ngửa và một đồng tiền úp: tên mà gia đình mong muốn đặt cho bé được tổ tiên chấp nhận;
  • Nếu cả hai đồng tiền cùng ngửa hoặc cùng úp: tên mà gia đình mong muốn đặt cho bé không được tổ tiên chấp nhận, lúc này người thực hiện nghi lễ cần phải tung lại quẻ. Nếu sau ba lần tung quẻ mà không thành công, cha mẹ cần phải chọn lại tên cho bé.

Nghi lễ khai hoa

Một số địa phương còn tổ chức lễ khai hoa vào ngày thôi nô cho bé. Theo đó, bé sẽ được đặt giữa bàn hoặc nằm trong nôi bên cạnh bàn cúng. Sau đó, người thực hiện sẽ đổ trà và thắp nhang để xin tấm bằng cách bế bé trên một tay và tay còn lại cầm một cành hoa đưa qua đưa lại qua miệng bé. Cùng lúc đó, người thực hiện cũng sẽ nói những điều tốt đẹp như:

Mở miệng ra cho có hoa, có bông.

Mở miệng ra cho kẻ nhớ, người yêu thương.

Mở miệng ra cho có tiền, có vàng bạc.

Mở miệng ra cho mọi người xung quanh quý mến.

Bài văn cúng thôi nô cho bé trai

Văn cúng thôi nô cho bé trai có thể có sự khác biệt nhỏ ở từng địa phương. Dưới đây là các phiên bản văn cúng thôi nô phổ biến nhất.

Văn cúng thôi nô ngắn gọn

“Hôm nay, cháu bé tròn 1 tháng tuổi, gia đình chúng tôi chuẩn bị bàn lễ vật này, cúng thỉnh các Bà Mụ và Đức Ông trước để chứng minh và nhận lễ sau. Xin nhờ các vị giúp đỡ cháu cường tráng, khỏe mạnh, lớn nhanh, hiền lành, ngoan ngoãn và phước lành cho gia đình. “

Bài văn cúng thôi nô cho bé trai đầy đủ

“Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!

Chúng con tôn kính Thiên tỷ đại tiên chúa hàng đầu

Chúng con tôn kính Thiên đế đại tiên chúa hàng hai

Chúng con tôn kính Thiên Mụ đại tiên chúa hàng ba

Chúng con tôn kính Tam thập lục cung các tiên nương

Hôm nay, ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày tốt lành

Gia đình chúng con gồm có …………………………… sinh được một bé (trai, gái) đặt tên là ……………

Gia đình chúng con đang sống tại …………………………………………………………………………..

Hôm nay, để kỷ niệm ngày thôi nô cho bé chúng con, chúng con chuẩn bị các vật phẩm và lễ vật để cúng trên bàn, trước mặt các vị Thần thánh và các vị tiên nương, chúng con đem lễ vật tỏ lòng thành kính:

Nhờ lòng thiện chí của các vị Phật, các vị Thánh hiền, các vị Tiên Bà, các vị Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, các tổ tiên, xin cho bé được sinh ra lành mạnh và tròn đầy.

Chúng con xin lòng thành kính mời các vị tiên nương và các Thần thánh hiện về trước bàn, nhận lễ vật của chúng con và đảm bảo cho bé cuộc sống tốt đẹp, khỏe mạnh, nhanh lớn, không bị bệnh tật, không gặp trục trặc, mang lại sự tươi đẹp, thông minh, sáng suốt, thân mạnh khỏe, cuộc sống an lành, phú quý trọn vẹn. Gia đình chúng con được an khang thịnh vượng, sự may mắn và thành công, được mọi người quý mến xóm giềng lẫn mọi người xung quanh cưng chiều và yêu thương.”

Những điều cần chú ý khi cúng thôi nô cho bé trai

Về lễ vật

Khi chuẩn bị lễ vật cho buổi thôi nô bé trai, gia đình cần lưu ý một số điểm sau:

  • Bàn ngũ quả gồm 5 loại quả khác nhau, nên chọn những trái cây tươi đẹp, không bị hỏng
  • Với hoa, nên chọn những loại hoa mang ý nghĩa tốt như hoa ly, hoa cát tường,…
  • Với xôi, có thể chọn xôi gấc với màu đỏ để tạo ý nghĩa bé sẽ có một cuộc đời hồng phát và may mắn
  • Với chè, có thể chọn chè đậu trắng. Loại chè này mang ý nghĩa mong muốn cho bé có nhiều sự thuận lợi và may mắn trong công danh, sự nghiệp
Lễ vật cho bé trai cần chọn quả tươi, hoa chọn các loại mang ý nghĩa tốt lành,...
Lễ vật cho bé trai cần chọn quả tươi, hoa chọn các loại mang ý nghĩa tốt lành,…

Về nghi lễ

  • Gia đình có thể sắp xếp nghi lễ theo truyền thống bằng cách dùng 2 bàn, 1 bàn lớn để cúng các Bà Mụ và 1 bàn nhỏ để cúng Đức Ông, bàn cách nhau khoảng 10 phân. Tuy nhiên, gia đình cũng có thể xếp chỉ một bàn để đơn giản và thuận tiện hơn
  • Tất cả các thành viên trong gia đình nên có mặt đầy đủ khi tổ chức thôi nô cho bé trai
  • Thời gian thôi nô nên là vào sáng sớm hoặc buổi chiều

Nghi lễ thôi nô cho bé trai không khó. Trong ngày này, việc mất nhiều thời gian và công sức nhất chính là chuẩn bị bàn cúng. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có rất nhiều cơ sở cung cấp bàn cúng cho bé trai. Vì vậy, việc thôi nô cho bé trai càng trở nên đơn giản hơn.

Related Posts