Theo văn hóa Việt Nam từ ngàn xưa, lễ cúng đầy tháng bé gái là một trong những nghi thức quan trọng. Lễ này thể hiện sự tôn trọng và biết ơn trời đất và các vị Đại Tiên đã mang đứa bé đến với gia đình. Bạn đã biết làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái chưa? Hãy cùng Huggies tìm hiểu chi tiết từ A- Z trong bài viết này nhé.
Lễ đầy tháng là gì?
Nguồn gốc của việc cúng đầy tháng cho bé gái
Nguồn gốc của việc cúng đầy tháng bé gái ở mỗi vùng miền có thể sẽ không giống nhau hoàn toàn. Tuy nhiên, lễ cúng này bắt nguồn từ việc những người đã nặn hình hài cho bé, đó là Bà Mụ và Đức Ông.
Bạn đang xem: Hướng dẫn cúng đầy tháng bé gái đầy đủ nghi thức từ A – Z
Truyền thuyết kể rằng mỗi đứa trẻ sinh ra có được hình dáng nhờ các vị Đại Tiên hay còn gọi là Bà Chúa Đầu Thai nặn ra. Mỗi bộ phận của trẻ như tay, chân, đầu, mắt, mũi, miệng… sẽ được 12 Bà Mụ nặn ra. Dù xấu đẹp thì cũng là do các Bà Mụ tạo nên.
Ý nghĩa việc cúng đầy tháng cho bé gái
Xưa kia, do không có nhiều điều kiện y tế và sức khỏe yếu kém, nên đứa trẻ sinh ra trong khoảng 4 tuần đầu tiên thường dễ chết yểu (mất sớm). Cha mẹ thường không đặt tên cho con trong tháng đầu tiên.
Nếu đứa bé vượt qua được 4 tuần đầu, sẽ được làm lễ cúng đầy tháng. Ý nghĩa của việc này là tạ ơn trời đất đã mang bé đến với gia đình khỏe mạnh và đặt tên cho bé. Lễ cúng đầy tháng bé gái cũng để tỏ lòng biết ơn đến 12 Bà Mụ và Đức Ông đã nặn ra đứa bé và che chở bé một cách toàn vẹn.
Nghi thức cúng đầy tháng cũng là cách để gia đình xin các vị thần linh trong trời đất bảo vệ và nâng đỡ bé để bé luôn khỏe mạnh, thông minh và gặp nhiều may mắn trong tương lai.
12 Bà Mụ (Mẹ Sanh) theo dân gian là ai?
Theo truyền thuyết, 12 Bà Mụ, hay còn gọi là Mẹ Sanh, đều là những vị thần giúp việc cho Ngọc Hoàng. Mỗi vị trong 12 Bà Mụ sẽ đảm nhiệm một nhiệm vụ riêng biệt trong sinh nở và giáo dưỡng. Cụ thể, có những Bà Mụ như sau:
- Mụ bà Lâm Cửu Nương: Có nhiệm vụ thụ thai (thủ thai).
- Mụ bà Vạn Tứ Nương: Có nhiệm vụ thai nghén (chú thai).
- Mụ bà Lưu Thất Nương: Có nhiệm vụ nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
- Mụ bà Lâm Nhất Nương: Có nhiệm vụ chăm sóc bào thai (an thai).
- Mụ bà Lý Đại Nương: Có nhiệm vụ chuyển dạ (chuyển sinh).
- Mụ bà Trần Tứ Nương: Có nhiệm vụ sinh đẻ (chú sinh).
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương: Có nhiệm vụ chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sinh).
- Mụ bà Hứa Đại Nương: Có nhiệm vụ khai hoa nở nhụy (hộ sản).
- Mụ bà Cao Tứ Nương: Có nhiệm vụ ở cữ (dưỡng sinh).
- Mụ bà Mã Ngũ Nương: Có nhiệm vụ ẵm bồng con trẻ (tống tử).
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương: Có nhiệm vụ giữ trẻ (bảo tử).
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương: Có nhiệm vụ chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
Cách tính đầy tháng cho bé gái
Theo cách tính trong dân gian, để biết bé gái đầy tháng khi nào, ta tính bằng lịch âm. Cụ thể, ngày đầy tháng theo lịch âm của bé gái sẽ sớm hơn 2 ngày so với ngày sinh của bé.
Ví dụ: Bé gái sinh vào ngày 23 tháng 4 âm lịch, thì ngày đầy tháng của bé sẽ là ngày 21 tháng 5 âm lịch.
Tuy nhiên, ngày nay, thường sử dụng ngày dương để tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé. Cách tính đầy tháng cho bé gái vẫn có thể áp dụng tương tự như trên.
Mâm cúng đầy tháng bé gái đơn giản, đầy đủ
Mâm cúng mụ cho bé gái
Thông thường, mâm cúng đầy tháng bé gái sẽ có mâm cúng mụ cho bé gái gồm những lễ vật sau:
- Đồ vàng mã: Gồm các món đồ dành cho bé gái như váy áo, đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh.
- Trầu cau: Tểm hình cánh phượng với 12 miếng trầu và cau bổ tư, cùng 1 miếng to hơn để cau nguyên quả.
- Đồ chơi trẻ em.
- Bánh kẹo: Chia thành 12 phần và có 1 phần lớn hơn.
- Động vật: Như tôm, cua, ốc hấp chín hoặc sống. Có 12 con kích thước bằng nhau và 1 con to hơn.
- Phẩm oản: Chia thành 12 phần và 1 phần lớn hơn.
- Lễ mặn: Gà luộc, xôi, cơm, canh, món ăn, rượu trắng.
- Hương hoa: Hương (nhang), lọ hoa nhiều màu, nước trắng, tiền vàng.
Mâm cúng đầy tháng bé gái
Xem thêm : Đi lễ chùa đầu năm 2023. Bài văn khấn đi chùa đầu năm chuẩn nhất
Mâm cúng đầy tháng bé gái có thể khác nhau tùy vùng miền. Thông thường, trên mâm đồ cúng đầy tháng bé gái, ngoài đồ cúng đặt ở bàn thờ Phật, Ông Đại, gia tiên, lễ vật mâm cúng còn bao gồm:
- 3 tô chè lớn và 12 chén chè nhỏ.
- 13 đĩa xôi.
- 1 con gà luộc.
- 13 miếng trầu têm cánh phượng.
- 13 đôi hài.
- 13 bộ váy áo đẹp.
- 13 nén vàng.
- Bộ tam sên: Trứng luộc, thịt heo luộc, cua hoặc tôm luộc.
- Mâm ngũ quả.
- Hoa tươi.
- Nhang-đèn.
- Trà-rượu, nước muối, gạo.
- 1 bộ đồ hình thế: Ghi thông tin về ngày tháng năm sinh của bé, sau khi cúng xong sẽ đốt để giải hạn.
Lưu ý: Trong các lễ vật như miếng trầu, đĩa xôi, váy áo, đôi hài, nén vàng đều phải giống nhau. Có 12 món kích thước bằng nhau và 1 món kích thước to hơn tương tự như mâm cúng mụ cho bé gái.
Mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy
Ngoài mâm cúng đầy tháng bé gái và mâm cúng mụ, gia đình cũng nên chuẩn bị mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy để thể hiện lòng biết ơn và xin sự bảo trợ của các vị thánh sư và tổ sư trong việc hướng dẫn nghề nghiệp sau này. Mâm cúng này sẽ gồm:
- 3 đĩa xôi lớn.
- 1 con gà luộc đặt tréo cánh.
- 1 tô cháo lớn.
- 1 tô chè lớn.
- 1 miếng thịt quay.
- 1 đĩa ngũ quả.
- Đĩa trầu cau, rượu và tiền vàng.
Cách xếp bàn, bày trí mâm cúng đầy tháng bé gái
Khi thực hiện lễ cúng đầy tháng bé gái, cách xếp bàn và bày trí mâm cúng cần phải đúng quy định đặt bình hoa cúng và đặt mâm cúng. Cụ thể:
- Trái cây và bình hoa phải được đặt theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả”. Bình hoa đặt ở phía đông, đĩa trái cây ở phía tây.
- Bình hoa và mâm quả cúng cần được sắp xếp cân đối trên không gian cúng.
- Các lễ vật cúng 3 Đức Ông sắp xếp trên 1 cái bàn gồm 3 chén cháo, 1 con gà luộc chéo cánh, thịt quay, hoa tươi và mâm ngũ quả.
- Các lễ vật cúng 12 Bà Mụ và 1 bà Chúa thiên thai sẽ đặt trên bàn lớn.
- Khoảng cách giữa 2 bàn là 10 phân (10cm).
Các lễ vật xếp trên mâm cúng đặt trên bàn không cần phải theo quy định riêng, có thể sắp xếp tùy ý miễn sao hợp lý và cân xứng. Mâm cúng đầy tháng bé gái tùy theo mỗi vùng miền sẽ có các loại chè khác nhau, thường là chè trôi nước và phải dùng giấy độ thế nữ.
Cách cúng đầy tháng cho bé gái đầy đủ nghi thức
Bài cúng đầy tháng cho bé gái
Thông thường, bài văn cúng đầy tháng bé gái có thể khác nhau theo từng vùng miền. Dưới đây là một bài văn cúng đầy tháng bé gái mẫu:
“Hôm nay là ngày lành tháng tốt, cháu gái được tròn một tháng tuổi, gia đình tôi chuẩn bị mâm cúng thịnh soạn này, cung thỉnh 12 Bà Mụ và 3 Đức Ông về nhận lễ, đồng thời mong các vị phù trợ cho cháu mau ăn chóng lớn, ngoan hiền, tài giỏi. Mong các vị phù hộ cho gia đình bình an, hạnh phúc quanh năm”.
Nếu muốn, bạn cũng có thể tham khảo bài văn cúng đầy đủ hơn:
“Đây là ngày đẹp trời của gia đình chúng tôi, ngày bé gái được tròn một tháng tuổi. Gia đình chúng tôi đã chuẩn bị mâm cúng đầy tháng trang nghiêm để cúng thỉnh 12 vị thần, 3 đức thầy và mọi linh hồn thiêng liêng. Chúng tôi mong muốn bé gái sẽ được phước mầu, con đường phát triển sẽ trọn vẹn và mọi việc sẽ thuận lợi. Mong rằng gia đình chúng tôi sẽ luôn được phù hộ và bình an”.
Nghi thức đặt tên
Nghi thức đặt tên cho bé sẽ diễn ra sau nghi thức thắp nhang khấn cúng. Người thực hiện sẽ đứng trước bàn thờ tổ tiên và khấn một tên đầy đủ của bé đã được bố mẹ chọn trước đó và gieo 2 đồng tiền lên đĩa để biết tên của bé có được chấp thuận hay không. Có 2 trường hợp có thể xảy ra:
- Nếu có 1 đồng tiền ngửa và 1 đồng tiền úp sau khi gieo, tức là tên bé được chấp thuận.
- Ngược lại, nếu cả 2 đồng tiền đều ngửa hoặc úp, tên bé không được chấp thuận.
Trong trường hợp thứ 2 xảy ra, người cúng khấn phải gieo lại. Nếu sau 3 lần gieo mà vẫn ở trường hợp 2, bố mẹ phải chọn tên khác cho bé.
Nghi thức khai hoa
Xem thêm : Văn khấn Tất niên cuối năm
Nghi thức cuối cùng khi cúng đầy tháng bé gái là nghi thức khai hoa, hay còn gọi là “bắt miếng”. Lúc này, bé gái sẽ được đặt giữa bàn cúng hoặc nằm bên cạnh mâm cúng.
Sau đó, người cúng sẽ xin phép bắt miếng bằng cách thắp hương, rót trà và bồng bé gái trên một tay, tay còn lại sẽ cầm nhánh hoa quơ qua quơ lại trên miệng bé và đọc lời như sau:
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa”
“Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ”
“Mở miệng ra cho có bạc, có tiền”
“Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến”
Sau khi lễ cúng đầy tháng bé gái kết thúc, cả gia đình và họ hàng sẽ cùng nhau quây quần ăn uống và gửi lời chúc tốt đẹp cho bé. Người lớn cũng có thể lì xì cho bé nhằm tạo may mắn cho bé.
Lưu ý khi cúng đầy tháng cho bé gái
Về nghi thức làm lễ
Theo quan niệm của ông bà, tổ tiên xưa thì nghi thức làm lễ và mâm cúng đầy tháng cho bé gái phải được sắp xếp đúng và đủ. Hoa quả và bình hoa phải được đặt theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả”. Các lễ vật phải được sắp xếp gọn gàng, cân đối trên 2 bàn: 1 to và 1 nhỏ có khoảng cách 10 phân (10cm).
Đặc biệt, mọi người trong gia đình cần có mặt đầy đủ trước khi tiến hành nghi thức làm lễ cúng. Thường thì lễ cúng đầy tháng cho bé gái được tiến hành vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều.
Về lễ vật
Khi làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái, gia đình cần lưu ý những điều sau:
- Chọn gà mái luộc hoặc vịt luộc tùy theo vùng miền.
- Mâm ngũ quả gồm 5 loại quả khác nhau, tươi ngon và không hư hỏng.
- Khi chọn hoa, nên chọn loài hoa đẹp và mang ý nghĩa tốt, may mắn như hoa ly, hoa cát tường, hoa hải đường…
- Chọn xôi gấc để thể hiện nguyện ước bé con sẽ gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.
- Tùy theo vùng miền mà chọn loại chè trong mâm cúng đầy tháng khác nhau, thường là chè trôi nước.
Với những thông tin trên, bạn đã biết về ý nghĩa, nguồn gốc và các nghi thức, lễ vật khi thực hiện lễ cúng đầy tháng bé gái. Bạn có thể tham khảo và thực hiện lễ cúng đầy tháng cho bé dựa trên những hướng dẫn trên. Nếu cần, hãy hỏi ông bà, bố mẹ hoặc những người lớn hiểu biết về nghi thức này. Hãy tham khảo thêm các bài viết khác trên Góc chuyên gia của Huggies và chuyên mục Chăm sóc bé mẹ.
Nguồn: https://phatgiaovietnamhaingoai.org
Danh mục: Văn khấn
