Mỗi người sinh ra đều chỉ một lần trong đời và “lễ thôi nôi” hay còn gọi là “ngày sinh nhật đầu tiên” cũng là sự kiện quan trọng đánh dấu mốc đầu đời của mỗi con người. Vì vậy, “cúng thôi nôi” luôn là phong tục được trọng biến, gìn giữ từ thời xa xưa cho đến ngày nay.
Vậy “cúng thôi nôi làm sao cho đúng?” luôn là câu hỏi được đặt ra bởi các bậc cha mẹ. Dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn về những cách thực hiện “cúng thôi nôi cho bé” một cách đầy đủ nhất, để gia đình có một lễ thôi nôi đủ đầy và trọn vẹn nhất nhé.
Bạn đang xem: Mâm lễ và văn khấn cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái
Lễ thôi nôi là gì? Ý nghĩa của ngày thôi nôi
Thôi nôi là một phong tục tập quán lâu đời của dân tộc ta, “thôi nôi” nghĩa là khi em bé chào đời đủ 12 tháng sẽ không nằm nôi nữa và lễ này cũng nhằm cảm ơn các Bà Mụ đã nặn ra đứa bé.
Từ “thôi nôi” chính là từ thể hiện ý nghĩa trọn vẹn nhất. Trước đây, trẻ sinh ra được nằm trong nôi ngủ, khi lớn sẽ được chuyển lên giường. Theo nghĩa bóng, muốn nói rằng trẻ đã bắt đầu lớn và sẽ phát triển toàn diện, độc lập, bắt đầu có thể tự hoạt động và là một thực thể thực sự tồn tại hiện hữu trong cộng đồng.
“Thôi nôi” cũng là bữa tiệc sinh nhật đầu đời, tuy nhiên sẽ có cách tổ chức khác với những tiệc sinh nhật thông thường. Bởi trong ngày thôi nôi bé, bố mẹ phải chuẩn bị một mâm cúng đẹp đầy đủ. Phong tục cúng bái, làm lễ cũng sẽ khác nhau tùy theo văn hóa và phong tục của từng vùng miền.
Mọi người đến tham gia tiệc thôi nôi sẽ tặng quà và gửi những lời chúc phúc tốt đẹp nhất cho bé. Bé sẽ được chọn những vật dụng tương ứng với một ngành nghề trong tương lai.
Tiệc thôi nôi cũng thể hiện niềm vui và những kỳ vọng của cha mẹ dành cho trẻ nhỏ. Đây là dịp để cha mẹ và người thân cùng nhau cầu mong điều tốt đẹp cho bé, cũng như là ngày sum họp gia đình, chúc mừng những điều may mắn trong cuộc sống.
Sự chuẩn bị mâm cúng là cách thể hiện tốt nhất cho trẻ nhỏ, vì vậy các cha mẹ hãy chuẩn bị đầy đủ để có một tiệc thôi nôi đủ đầy và trọn vẹn nhất.
Để có lễ thôi nôi cho trẻ một cách đầy đủ và chuẩn mực, hãy để chúng tôi ở Sàn Gốm giúp bạn tổ chức nghi lễ “cúng thôi nôi bé” một cách chi tiết nhé!
Mâm cúng thôi nôi bé trai và bé gái
-
Đối với miền Bắc:
Người miền Bắc đặc biệt chú trọng vào ý nghĩa của lễ, do đó không chỉ lễ cúng thôi nôi cho bé mà bất cứ lễ cúng nào cũng được chuẩn bị một cách cẩn thận và tỉ mỉ. Với lễ cúng thôi nôi, người miền Bắc sẽ chuẩn bị 2 mâm cúng: Mâm lễ cúng thôi nôi cho bé: tạ ơn 12 Bà Mụ và Đức Ông và Mâm cúng thần tài thổ địa
Bên cạnh những lễ vật cơ bản bắt buộc, tuỳ vào điều kiện kinh tế và phong tục vùng miền, chúng ta sẽ có những lễ vật cúng đi kèm khác nhau (có thể đến các cửa hàng bán hương đèn hoặc các người cao tuổi trong cộng đồng để tìm hiểu thêm).
Mâm cúng ông Thần Tài, Thổ Địa và Ông Táo
- 1 đĩa trái cây ngũ quả nhiều màu sắc
- 1 chén chè đậu xanh
- 1 đĩa xôi đậu xanh. Hoặc có thể sử dụng xôi gấc.
- 1 bộ tam sên: thịt, trứng, tôm hoặc cua. Tuyệt đối không chọn con cua sứt mẻ, gãy càng.
- 3 ly nước
- Hoa, hương để thắp
Mâm cúng 12 Bà Mụ và Đức Ông
- Trái Cây – 1 phần – (Ngũ quả).
- Hoa – 1 bó – (Cát tường hoặc đồng tiền).
- Nhang Trầm – 1 bó.
- Đèn Cầy Tealight – 15 đèn.
- Gạo – 1 Gói.
- Muối – 1 Gói.
- Giấy Cúng – 1 bộ – (Giấy độ thế, sớ bình an, vàng thuyền, giấy cúng Mụ).
- Trà Hương Lài – 1 Gói.
- Rượu Nếp Mới – 1 chai.
- Nước 500ml – 2 chai.
- Trầu Têm Cánh Phượng – 13 phần.
- Chè 250gr – 12 hộp – (Chè đậu trắng).
- Chè 500gr – 1 hộp – (Chè đậu trắng).
- Xôi Gấc In Đậu Xanh 250gr – 12 hộp.
- Xôi Gấc In Đậu Xanh 500gr – 1 hộp.
- Gà Luộc Chéo Cánh – 1 con – (Gà ta kèm cháo gỏi).
- Ly Rượu, Nước – 22 cái.
- Chén, Đũa, Muỗng – 13 cái.
- Đồ bốc chọn nghề cho bé – 1 bộ.
- Thịt heo quay – 2kg (chia thành 13 phần).
Dụng cụ đi kèm
- Bình Hoa – 1 cái.
- Bát (lư) Nhang – 1 cái.
Bát hương và bình hoa là 2 vật dụng không thể thiếu trong buổi cúng.
Đối với miền Nam:
Trong lễ vật cúng thôi nôi cho bé, thường chuẩn bị các lễ vật có trong mâm cúng thôi nôi và kết hợp cảm tạ các bà Mụ và cảm tạ gia tiên, nên chia ra 2 mâm cúng.
Xem thêm : Bài khấn thần linh ngoài mộ, ngoài nghĩa trang chính xác
Mâm cúng gia tiên, hay còn gọi là mâm cúng tổ tiên, thể hiện tín ngưỡng về sự tồn tại của linh hồn và mối liên hệ giữa người đã khuất và người sống thông qua cách vô hình hiện hữu trong cuộc sống theo dõi con cháu và đem lại phước lộc, tài thọ cho gia đình.
Tùy theo gia đình có bàn thờ cúng gia tiên hay không, có thể cúng gia tiên đơn giản với bình hoa và đĩa trái cây là được.
Lễ vật mâm cúng gia tiên:
Thành phần lễ vật trong mâm cúng gia tiên như sau:
- Xôi: là món đầu tiên cần phải có, tượng trưng cho lời thỉnh cầu của gia chủ mong mọi sự đầy đặn, vuông tròn.
- Đĩa gà luộc: là một loại thịt dễ kiếm, thể hiện sự oai phong.
- Bát canh: chứa rau hoặc canh măng.
- Nem rán: tượng trưng cho sự trọn vẹn, đủ đầy của cái ngon.
- Các món rau xào: đem lại sự tươi mát, thanh lọc trước các món khác.
Mâm cúng 12 bà Mụ và Đức Ông
Mâm cúng quan trọng nhất cho đám cúng thôi nôi bé trai là mâm cúng mụ bà. Mâm này sẽ cúng Bà chúa thai sanh và Thập nhị tiên nương.
Theo truyền thuyết, vì có 12 bà Mụ và bà Mụ chúa, nên các phần xôi, chè đậu trắng, cháo đều được chia thành 12 phần nhỏ và 1 phần lớn. Gia đình mình lưu ý rằng tuỳ theo phong tục ở từng vùng miền, lễ vật trong mâm cúng có thể thay đổi một chút để phù hợp.
Lễ vật trong mâm cúng mụ phải đầy đủ và tươi mới, đẹp đẽ. Bốc chọn nghề cho bé là một lễ vật thú vị trong lễ thôi nôi của bé.
- Ngũ quả
- Hoa
- Nhang, đèn
- Gạo, muối
- Giấy cúng
- Trà, rượu, nước
- Trầu têm
- Chè đậu trắng
- Xôi gấc in đậu xanh
- Gà chéo cánh
- Heo quay
- Ly rượu, ly nước
- Chén, đũa, muỗng
- Các lễ vật khác như bánh kem….
Cha mẹ cần lưu ý những điều sau đây trong quá trình chuẩn bị mâm cúng để tránh gặp những sự cố không mong muốn:
Mâm cúng thường được đặt ở phòng thờ, phòng khách hoặc phòng ngủ của bé, tuyệt đối không đặt ngoài cửa, ngoài sân.
Số lượng xôi, chè, trầu câu phải đảm bảo đủ 13 phần.
Nên cúng thôi nôi vào buổi sáng trước 12h.
Đối với gia đình ở nhà trọ, có thể đặt mâm cúng dưới ánh sáng chiếu, trên sàn nhà, nhưng phải đảm bảo sạch sẽ.
Mâm cúng thôi nôi của bé trai đặc biệt sử dụng chè đậu trắng. Còn đối với mâm cúng thôi nôi của bé gái, sẽ dùng chè viên (trôi nước).
Mâm cúng thần tài: Nếu cúng thần tài, bạn chỉ cần chuẩn bị thêm 1 bình hoa tươi và một đĩa trái cây là được.
Quy trình cúng và nội dung văn khấn thôi nôi bé
Đa phần các cha mẹ trẻ thường cảm thấy lúng túng trong việc cúng kiếng, chưa biết bắt đầu từ đâu và quy trình như thế nào cho đúng. Chúng tôi tại Sangom sẽ gợi ý để các bạn tự tin thực hiện nhé.
- Bước 1: Trước khi cúng mâm cúng mụ, hãy cúng tất cả các bàn thờ khác trong nhà như: tổ tiên, ông bà, ông táo, ông địa…. Đối với gia đình ở phòng trọ không có bàn thờ gì, bạn có thể bỏ qua bước này.
- Bước 2: Sau khi cúng các bàn thờ trong nhà xong, hãy châm trà, rượu nước, đốt đèn và nhang trong mâm mụ cúng (đừng quên ghi tên, ngày, tháng, năm sinh của bé theo lịch âm).
- Bước 3: Bố mẹ hoặc người lớn trong nhà đọc bài cúng khẩn và đưa bé lại trước án 3 lạy.
- Bước 4: Chờ hết tàn hương chủ lễ, tiếp tục châm thêm rượu, trà và nước vào 9 cái ly phía trên. Chắp tay lại lạy 3 lạy “Nhẫm xin các đức ông và bà mụ, tổ tiên, thần linh tại bản làm chứng định hướng nghề tương lai cho bé”.
- Bước 5: Sau đó để bé bốc 3 món đầu tiên trong mâm, sau khi bé bốc xong hãy cho bé trả lễ. Gia đình và người thân chúc mừng và tặng quà cho bé.
- Bước 6: Chờ đến khi hết tàn hương, thực hiện nghi thức hóa vàng (đốt giấy tiền vàng bạc), rưới rượu nước trà vào hàng tro sau khi đốt xong, còn gạo muối thì rải ra ngoài đường. Xôi chè cho hàng xóm láng giềng chung vui và thụ lộc cho bé.
Xem thêm : Văn khấn cúng lễ Vu lan chuẩn nhất
Lưu ý: Khi cúng xôi chè, thức ăn nhớ mở nắp để mụ vượng phật hưởng.
- Bài văn khấn thôi nôi bé đơn giản dễ đọc
Sau khi khấn xong, bố hoặc mẹ sẽ đỡ lấy bé và giúp bé vái lại trước án 3 lạy, sau 3 tuần hương thì tạ lễ. Vàng mã, váy áo gia đình mang đi đốt (hóa), vẫy rượu trong lúc đốt. Đồ mà bé chọn trong lễ “thôi nôi” nên giữ lại cho bé.
- Mâm lễ vật đoán nghề tương lai bao gồm
Một trong những phần không thể thiếu trong lễ cúng thôi nôi cho bé là nghi thức chọn nghề tương lai. Gia đình sẽ chuẩn bị mâm lễ vật để em bé sẽ bốc cái mà bé thích. Qua đó, gia đình có thể đoán được một phần sở thích và năng khiếu của trẻ.
Sách vở: mang ý nghĩa bé sẽ vâng lời, ngoan ngoãn và chăm chỉ học tập.
Bút viết: tương lai bé sẽ học tốt các môn học tư duy và viết đẹp.
Ống nghe: bé thích làm bác sĩ thì có thể trở thành người giúp ích cho xã hội và đó cũng là niềm vui của gia đình.
Ô tô: thể hiện sự cá tính, mạnh mẽ liên quan đến các nghề sửa chữa,..
Máy tính: mang ý nghĩa bé có tư duy sáng tạo và tính toán nhanh.
Gương và lược: liên quan đến các ngành nghề làm đẹp như làm tóc, spa, làm móng,…
Ngoài những lễ vật trên, gia đình có thể chuẩn bị thêm các lễ vật khác để bé có nhiều sự lựa chọn.
Nghi thức cho bé bốc đồ chọn nghề tương lai là một phần thú vị trong ngày thôi nôi của bé. Tuy nhiên, các cha mẹ cũng lưu ý rằng đây chỉ là nghi thức để mang niềm vui cho gia đình, và không thể dựa vào đó để quyết định vận mệnh và nghề nghiệp tương lai của bé.
Các vấn đề khác về lễ thôi nôi của bé
- Thôi nôi bé trai cúng gà hay vịt?
Có thể cúng gà hoặc cúng vịt, hoặc cúng chay đều được. Thông thường người ta sẽ cúng gà trống luộc, và ở một số tỉnh miền Tây, người ta cúng bằng cặp vịt.
- Cúng thôi nôi bé trai theo ngày âm hay dương?
Theo quan niệm dân gian, nếu bé là bé gái, người ta sẽ tính từ ngày sinh nhật theo ngày âm và lùi lại 2 ngày. Nếu là bé trai, chỉ lùi lại 1 ngày. Tuy nhiên, khi tính ngày thôi nôi, điều quan trọng là cần lưu ý đến ngày sinh nhật trúng vào năm nhuận. Nếu bé sinh vào tháng nhuận, sẽ có 2 trường hợp xảy ra.
Nếu bé sinh vào tháng nhuận đầu tiên, ví dụ là tháng 7, thì lễ cúng thôi nôi sẽ diễn ra vào tháng 6 của năm sau. Nếu bé sinh vào tháng nhuận sau, thì lễ cúng sẽ được tổ chức vào tháng 7 năm sau.
Tuy nhiên, dù bé được tính theo ngày âm hay ngày dương, chúng ta luôn tổ chức lễ cúng thôi nôi với mong muốn tất cả điều tốt đẹp đến với bé.
Lời kết
Hy vọng qua bài viết này, các cha mẹ sẽ không còn lo lắng về việc chuẩn bị mâm cúng và quy trình cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái. Điều quan trọng nhất vẫn là tình yêu và chăm sóc của gia đình dành cho bé, để bé có thể phát triển toàn diện và có một tương lai tươi sáng. Chúc các cha mẹ có một lễ thôi nôi trọn vẹn, ấm cúng và tràn đầy niềm vui.
Nguồn: https://phatgiaovietnamhaingoai.org
Danh mục: Văn khấn
