Văn khấn khi cúng giỗ

Văn khấn khi cùng giỗ là một bài văn được đọc trong phong tục thờ cúng tổ tiên. Trong phong tục này, lễ cúng vào ngày giỗ đầu là quan trọng nhất trong kỳ giỗ. Trong vòng một năm, chưa đủ để xoa dịu những nỗi đau buồn và xót xa trong lòng những người thân.

  • Lễ cúng tại Đình, Đền, Miếu, Phủ
  • Lễ cúng gia tiên

Theo phong tục xưa:

Nếu bố mất, phải đọc lễ cúng “Hiển khảo”

Nếu mẹ mất, phải đọc lễ cúng “Hiển tỷ”

Nếu ông mất, phải đọc lễ cúng “Tổ khảo”

Nếu bà mất, phải đọc lễ cúng “Tổ tỷ”

Nếu cụ ông mất, phải đọc lễ cúng “Tằng Tổ Khảo”

Nếu cụ bà mất, phải đọc lễ cúng “Tằng Tổ Tỷ”

Nếu anh em mất, phải đọc lễ cúng “Thệ huynh, Thệ đệ”

Nếu chị em mất, phải đọc lễ cúng “Thể tỵ, Thể muội”

Nếu cô dì chú bác mất, phải đọc lễ cúng “Bá thúc Cô Di, Tỷ Muội”

Hoặc có thể đọc lễ cúng chung “Cao Tằng Tổ Khảo”, “Cao Tằng Tổ Tỷ” nội ngoại Gia Tiên.

Ý nghĩa của lễ cúng giỗ

Lễ cúng giỗ là một phần trong phong tục truyền thống của người Việt, liên quan mật thiết đến cuộc sống hàng ngày của người dân. Ngày giỗ là dịp kỷ niệm người thân trong gia đình đã mất, được tính theo lịch âm. Dù đúng ngày hay thiếu ngày, người ta vẫn tính theo ngày âm của người mất.

Lễ cúng giỗ hàng năm là một việc quan trọng và cần thiết. Đó là cách để con cháu bày tỏ lòng thành kính đối với người đã khuất. Đồng thời, cũng mong muốn linh hồn người đã mất sẽ bình an và may mắn. Lễ cúng giỗ còn mang lại nhiều may mắn trong cuộc sống và công việc kinh doanh.

Tùy thuộc vào vùng miền cũng như điều kiện kinh tế của gia đình, mâm cỗ cúng giỗ có thể lớn hoặc nhỏ, nhiều hoặc ít. Quan trọng là lòng thành trong việc thờ cúng phải được thể hiện. Ngoài ra, ngày cúng giỗ còn là dịp để con cháu sum vầy bên nhau sau một năm xa cách. Đây là thời gian để các thành viên thể hiện sự đoàn kết và tình máu mủ.

Ngày giỗ đầu, còn được gọi là “Tiểu Tường”, là ngày giỗ đầu tiên sau một năm ngày mất của người nào đó. Đây là một trong hai ngày giỗ trong kỳ tang.

Do đó, vào ngày Giỗ Đầu, người ta thường tổ chức lễ trang trọng, bi ai và buồn thảm, không khác gì ngày tang năm trước. Con cháu đều mặc áo trắng và quỳ lạy người đã khuất để thể hiện sự thành kính.

Văn khấn cúng ngày giỗ đầu

Cách tính ngày giỗ đầu

Ngày giỗ đầu, còn được gọi là Tiểu Tường, là ngày giỗ đầu tiên sau một năm ngày mất của người thân trong gia đình. Giỗ đầu là một trong hai ngày giỗ trong kỳ tang. Khi tham gia buổi lễ cúng giỗ, con cháu mặc áo trắng và quỳ lạy người đã khuất nhằm thể hiện lòng thành kính.

Trong dịp giỗ đầu, thường gia đình chuẩn bị mâm lễ rất trang trọng và đầy đủ. Mời đông đảo người thân tham gia nhằm mong cho linh hồn người đã khuất sớm siêu thoát và được đầu thai kiếp người mới.

Lưu ý: Ngày giỗ đầu luôn là ngày tròn một năm ngày người thân qua đời. Dù tháng đủ hay tháng thiếu, ngày giỗ đầu vẫn là ngày mất của người nào đó sau một năm.

Chuẩn bị đồ cúng giỗ đầu

Vào ngày Giỗ Đầu, ngoài mâm lễ mặn, hoa, quả, hương và phẩm oản, người ta thường mua sắm nhiều đồ khác nhau không chỉ là tiền, vàng, giấy mà còn bao gồm cả quần áo, nhà cửa, xe cộ và thậm chí là hình nhân bằng giấy.

“Hình nhân” ở đây không phải để thay thế ai mà được coi là cách tín ngưỡng tin rằng, sau khi đốt, hình nhân bằng giấy sẽ trở thành người hầu hạ vong linh ở Âm giới.

Sau buổi lễ, những đồ vàng sẽ được đem ra ngoài mộ để đốt. Tuy nhiên, đồ vàng được đốt trong ngày Tiểu Tường còn được gọi là “mã biếu”. Gọi là “mã biếu” vì người ta nghĩ rằng những đồ vàng này chỉ dùng để cúng cho linh hồn người đã khuất, nhưng người đó không được sử dụng mà phải mang đi cúng ác thần để tránh sự quấy rối.

Văn khấn cho Thổ Thần, Táo Quân, Long Mạch và các vị Thần linh trước ngày Giỗ Đầu

Văn khấn Gia Tiên vào ngày Giỗ Đầu

Văn khấn trong ngày Giỗ Thường

Ý nghĩa

Ngày Giỗ Thường, còn được gọi là “Cát Kỵ”, là ngày giỗ của người quá cố từ năm thứ ba trở đi.

Ngày giỗ này sẽ được tổ chức suốt đời. Trong vòng đời, người ta tin rằng linh hồn người quá cố đã siêu thoát hoặc đầu thai trở lại, do đó không cần thiết phải cúng giỗ nữa. Tuy nhiên, ở một số vùng miền, ngày giỗ chung được tổ chức tại nhà thờ vào Xuân – Thu nhị kỳ (Chạp mã).

Ngày giỗ Tiểu Tường và Đại Tường là những ngày giỗ trong vòng tang, mang nhiều xót xa, buồn bã và bi ai. Trong khi đó, ngày giỗ Thường là ngày con cháu nội ngoại tụ tập để tưởng nhớ người đã khuất.

Đây là dịp để con cháu hai họ gặp mặt nhau. Những dịp như thế cũng là cơ hội để mọi người trong gia đình, dòng họ gặp nhau và thăm viếng sức khỏe của cả gia đình và dòng họ.

Chuẩn bị đồ cúng giỗ

Vào ngày Cát Kỵ, lễ cúng giỗ cũng như các ngày giỗ khác với đầy đủ các loại hương, hoa, quả, phẩm oản, vàng mã và mâm lễ mặn bao gồm xôi, gà, cơm canh và nhiều món khác.

Thường thì trong ngày Cát Kỵ, chỉ mời những người trong gia đình họ tộc đến dự (không mời rộng như hai ngày giỗ trước).

Theo phong tục cổ xưa, trước ngày giỗ trọng như giỗ ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, còn có lễ Tiên Thường. Tiên Thường là ngày giỗ trước. Trong ngày Tiên Thường, người đứng giỗ phải làm lễ báo với Thổ Thần để xin phép cho linh hồn được cúng giỗ và cho phép linh hồn nảy sinh trong các ngày giỗ trong họ.

Sau đó, gia chủ ra ngoài mộ người đã khuất để làm lễ mời Tiên linh về dự tiệc giỗ và sửa sang lại mộ. Từ sáng ngày Tiên Thường, gia chủ đã phải dọn dẹp bàn thờ, bày biện lễ vật của gia chủ và người gửi giỗ.

Trong ngày Tiên Thường, gia chủ phải làm hai lễ cúng: lễ cúng báo với Thổ Thần và lễ cúng báo với Gia tiên. Lễ cúng bao gồm hương, hoa, quả, phẩm oản, tiền vàng, trầu, rượu và các vật phẩm cúng dâng khác, cùng với văn khấn:

Văn khấn Thổ Thần, Táo Quân, Long Mạch và các vị Thần linh vào ngày Tiên Thường

Văn khấn Gia Tiên vào ngày Tiên Thường

Văn khấn Thổ Thần, Táo Quân, Long Mạch và các vị Thần linh vào ngày Giỗ Thường

Văn khấn Gia Tiên vào ngày Giỗ Thường

Một số lưu ý khi cúng giỗ tổ tiên

Đối với ngày giỗ của ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng (hay còn gọi là giỗ trọng), ngày trước ngày giỗ cần phải có lễ cúng cáo giỗ. Ngày trước ngày giỗ còn được gọi là ngày Tiên Thường.

Lễ cúng cáo giỗ dùng để báo cho linh hồn người đã khuất biết về ngày giỗ tiếp theo và để xin phép Thần linh, Thổ Địa và Công Thần Thổ Địa tác chiến hiện mộ cúng giỗ. Lễ cúng cáo giỗ bao gồm cúng tại gia và cúng tại nơi mộ.

Trong lễ cúng cáo giỗ, phải cúng Thổ Thần trước, sau đó là Gia tiên. Ngoài việc khấn mời linh hồn người mất về ngày giỗ tiếp theo, còn phải khấn mời linh hồn Gia tiên nội ngoại về dự giỗ. Trong ngày cúng giỗ tại nơi mộ, cần sửa sang lại mộ.

Trong ngày giỗ đúng vào ngày mất của người được hưởng giỗ, phải cúng mời người được hưởng giỗ trước, sau đó mới khấn mời linh hồn hai họ nội, ngoại từ bậc cao nhất trở xuống và cuối cùng là cáo thỉnh gia thần về dự tiệc giỗ.

Related Posts